Mamac za investitore

28.04.2009. / 8:00

BANJALUKA, Prostornim planom Republike Srpske do 2015. godine evidentirano je 68 potencijalnih lokacija proizvodno-poslovnih zona, u kojima bi se smjestio veći broj malih i srednjih preduzeća. To bi bila dobra osnova za ubrzaniji privredni razvoj RS.
U dokumentu “Akcioni plan podrške uspostavljanju i razvoju poslovnih zona u RS 2009-2013. godine”, na koji je nedavno Vlada RS dala saglasnost, poslovne zone prepoznate su kao važan instrument podsticanja i razvoja preduzetništva i opšteg preduzetničkog razvoja određene sredine, te predstavljaju dio razvojnih strategija skoro svih lokalnih zajednica.
Prema riječima pomoćnika ministra industrije, energetike i rudarstva RS, Milana Cvijića, po viziji razvoja poslovnih zona do 2013. godine, RS bi trebalo da postane jedna od najpoželjnijih destinacija Zapadnog Balkana za investiranje, s konkretnim ponudama lokacija u poslovnim zonama.
– Do 2013. godine, planira se pokretanje dvije infrastrukturno potpuno izgrađene poslovne zone, te dvije zone s djelimično izgrađenom infrastrukturom, gdje će se omogućiti realna i atraktivna ponuda prostora za investiranje u proizvodne pogone. Jedna od pomenutih potpuno izgrađenih zona trebalo bi da ima strateški značaj za RS – rekao je Cvijić.
Istovremeno, prema viziji razvoja poslovnih zona, kaže Cvijić, u periodu od četiri godine potrebno je započeti pripremu prostorno-planske dokumentacije i rješavanje imovinsko-pravnih odnosa na minimalno šest do osam perspektivnih lokacija za uspostavljanje poslovnih zona u RS.
Direktor Republičke agencije za razvoj malih i srednjih preduzeća, Slobodan Marković, kaže da uspostavljanje poslovnih zona znači stvaranje povoljnijih uslova za dolazak preduzetnika, firmi ili institucija na neku lokaciju, koja u pravilu nudi bolje ili bar dovoljno dobre uslove za poslovanje nego što to nude druge lokacije.
– Pored toga, na neki način poslovanje se dislocira iz takozvanog užeg jezgra grada i stvara prostor za druge djelatnosti kao što je, na primjer, javni, kulturni, zabavni ili neki drugi sadržaj. Stvarni strateški značaj zona jeste zapošljavanje i stavljanje u funkciju i ljudskih i prirodnih potencijala. Ipak, najvažniji jeste uticaj zona na lokalnu privredu – rekao je Marković te naveo da su konkretnije korake učinile opštine Novi Grad i Laktaši, u kojima postoje poslovne zone, gdje preduzeća već posluju.
Pomoćnica ministra za urbanizam i prostorno planiranje RS, Maida Ibrišagić-Hrstić, smatra da su najatraktivnije lokacije uz postojeće ili buduće putne komunikacije.
– Praktično, sve opštine mogu imati poslovne zone, ali u ovom trenutku najbitnije je da su prepoznate mogućnosti koje ovakav način poslovnog udruživanja nudi. Očekujemo da će uskoro biti usvojen i zakon o uređenju prostora i građenju, koji će pojednostaviti procedure odobrenja za građenje, kako bi se i na taj način olakšalo uspostavljanje poslovnih zona – kaže ona.
Vrijednost investicije za jednu zonu teško je precizirati, slažu se sagovornici, a sredstva će, između ostalog, biti obezbijeđena i iz Razvojnog programa RS. Cijena jedne zone, samo do početka građevinskih radova, bez vrijednosti zemljišta, u prosjeku iznosi oko 200.000 maraka.
Strateške i lokalne zone
Po strateškoj važnosti, zone bi se mogle podijeliti na zone od strateškog interesa za RS i lokalne zone od opštinskog, međuopštinskog ili šireg značaja.
Zone od strateškog interesa za RS uglavnom su orijentisane na veće investitore. One proizilaze i planiraju se na osnovu strateških dokumenata RS koji se bave tematikom ekonomskog razvoja, gdje se prepoznaju industrijski regioni s konkurentskim prednostima, tradicijom i mogućnostima određenih sektora i ne bi trebalo da bude manje od 100 hektara. Lokalne zone od opštinskog, međuopštinskog ili šireg značaja orijentisane su na manje industrijske kapacitete i njihova veličina kreće se od deset do 60 hektara, u zavisnosti od potreba i mogućnosti inicijatora.
Inđija dobar primjer
Najbolji primjer dobre prakse na lokalnom nivou u razvoju zona jeste opština Inđija, u Srbiji. Inđiju je u 2007. godini “Financial Times” rangirao kao 18. od 25 najboljih lokacija za investiranje u Evropi, što je praktično prvo mjesto na Balkanu. Ono što je učinila opština Inđija jeste dobro pripremljena saobraćajna i komunalna infrastruktura u investicionim lokacijama, brza i uslužna administracija i primjena informacionih tehnologija, kako u opštinskoj upravi tako i IT infrastruktura visokih performansi za investitore, građane i obrazovni sistem.Fokus