Južni i Sjeverni tok učiniće EU zavisnom od Rusije

19.09.2011. / 11:37

BRISEL, Novi gasovod između Rusije i jugoistočne Evrope izazvao je zabrinutost u Evropskoj uniji, iako je u ovaj projekat uključena i njemačka kompanija Vintershal, a bivši kancelar Gerhard Šreder je njegov glavni zagovarač.

Energetski div pod ruskom državnom kontrolom Gazprom planira, zajedno sa zapadnim partnerima, dva ogromna projekta gasovoda čiji je cilj, kako tvrdi, da se osigura snabdjevenost Evrope ovim energentom. Međutim, kritičari tvrde da će ovim projektima samo porasti zavisnost EU od Rusije.

Drugi naftovod Južni tok, koji neće početi da funkcioniše prije 2015. godine, takođe će isporučivati prirodni gas iz Rusije, ali će ići ispod Crnog mora do Bugarske, gdje će se razdvojiti u dva kraka. Jednim će se snabdijevati Grčka i Italija, dok će drugi prolaziti kroz Rumuniju, Srbiju, Mađarsku, Sloveniju i Austriju.

Hrvatska, iako je bilo u planu da i kroz nju ide magistralni gasovod, tek je u martu 2010. odlučila da se priključi projektu. Planirano je da jedan manji krak gasovoda uđe u Hrvatsku, ali još nije odlučeno na kom mjestu. Za sad se kao mogućnost spominju Srbija i Slovenija. Hrvatski stručnjaci su u vrijeme potpisivanja sporazuma sa Rusijom o ovom projektu govorili i o planovima da se iz Hrvatske na taj način gasom obezbjeđuje i BiH.

Zagovornici ruskih gasovoda tvrde da bi udružena, ova dva projekta igrala važnu ulogu u garantovanju bezbjednog i pouzdanog snabdijevanja Evrope gasom.

Ali neki u EU izražavaju zabrinutost da bi se ovim projektima povećala zavisnost Evrope od Rusije. Trenutno, Rusija obezbjeđuje oko četvrtinu evropskih potreba za gasom.

U međuvremenu, većina kritika koje su svojevremeno bile upućivane Sjevernom toku utihnula je, čak su se i najveći kritičari, kao što je bila Poljska, nekako smirili.

Sjeverni tok je odavno postao dio evropske infrastrukture – izjavio je evropski komesar za energetiku, Nijemac Ginter Etinger.

Mnogi su još uvijek vrlo sumnjičavi prema projektu Južni tok. Oni smatraju da je ovaj projekat zamišljen samo da bi “torpedirao” vlastite planove Evrope o svojoj trasi za gasovod na južnom toku koji bi gas dovodio direktno iz Crnog mora.

Taj gasovod, po imenu Nabuko, zamišljen je da bi povećao broj snabdjevača gasom za Evropu. On je još u fazi planiranja, a gas bi dovodio sa Kavkaza i Srednjeg istoka u Austriju i to preko Turske, Bugarske i Rumunije.

Stručnjaci vjeruju da se neke od najvećih svjetskih zaliha prirodnog gasa nalaze u području Kaspijskog mora, posebno u Azerbajdžanu i Turkmenistanu. Briselu je jako stalo da se dokopa pristupa tim rezervama.

Ali projekat Nabuko zapinje na neriješenim problemima finansiranja, odnosno nedostatku podrške zemalja proizvođača gasa. Etinger se brine da bi Moskva mogla dobiti potpuni monopol nad gasom u Kaspijskom moru.

“Rusi su važan partner za gas koji dolazi iz njihove vlastite proizvodnje. Ali ne bih se baš veselio da nam budu trgovinski partneri kad se radi o gasu iz Azerbejdžana ili Turkmenistana”, rekao je evropski komesar za energetiku.

Rusija je nedavno pozvala EU da prestane pregovarati o mogućem gasovodu s Kaspijskog mora. Ona smatra da bi miješanje Evropske unije u ovaj projekt koji bi zaobišao Rusiju predstavljalo uplitanje koje bi moglo dodatno da poveća napetosti u toj regiji, piše Kroenergo.eu.