BOJ snizio procjenu rasta japanske privrede u 2008.

10.04.2008. / 7:25

TOKIO,  Centralna Banka Japana (BOJ) snizila je juče procjenu rasta domaće privrede u ovoj godini, navodeći da je ekonomsko usporavanje posljedica negativnog uticaja visokih cijena nafte i drugih sirovina na svjetskom tržištu.
 U saopštenju, koje je prenjela agencija Kjodo, BOJ nije precizirala za koliko je umanjena ovogodišnja stopa privrednog rasta, ali je njemačka agencija DPA prethodno izvjestila da su čelnici japanske centralne banke razmatrali smanjivanje očekivane ekonomske ekspanzije na jedan procenat, što je osjetno niže od ranije procjenjenih 2,1 odsto.
 Manje optimistična procjena BOJ usljedila je pošto su protekle sedmice objavljeni uznemirujući podaci o padu indeksa vodećih japanskih ekonomskih indikatora.
 Poslovno raspoloženje u grupi najvećih japanskih kompanija opalo je, naprimjer, proteklog mjeseca na 11, sa prethodnih 19 poena, dok je među korporacijama van industrijskog sektora takođe zabilježen značajan pad istog indikatora – na 12, sa ranijih 16 poena.
 U prva tri mjeseca ove godine zabilježen je, osim toga, osjetan  pad proizvodnje u nekim vitalno važnim industrijskim granama, a smanjene su i nabavke nove opreme, u poređenju sa istim prošlogodišnjim periodom.
 Rukovodstvo BOJ je juče takođe odlučilo da i dalje zadrži postojeću poluprocentnu baznu kamatu, iako je iz nekih uticajnih industrijskih krugova bilo pritisaka da se ta interesna stopa snizi i tako korporacijama omogući da po nižoj cijeni pozajmljuju likvidna sredstva od domaćih komercijalnih banaka.
 BOJ se, međutim, opredjelila da ne mjenja postojeći nivo bazne kamate, koja je praktično ista od februara prošle godine i ubjedljivo je najniža u grupi industrijski najrazvijenijih zemalja.
 Bazna kamata u SAD je 2,25 odsto, u 15 zemalja “zone evra” četiri procenta, a u Velikoj Britaniji čak 5,25 odsto.
 Japan je, inače, u periodu od 2000. do sredine 2006. imao gotovo nultu baznu kamatu, od svega 0,10 odsto. U tom razdoblju zemlja je prolazila kroz jači ili blaži deflatorni period (deflacija je stanje neke privrede u kome proizvodnja stagnira ili opada, a istovremeno se bilježi negativan rast inflacije, uz pad unutrašnje tražnje).
 Japanska ministarka za ekonomiju Hiroko Ota je ocjenila da su se opadajući trendovi u privredi zemlje značajno uvećali, pošto se kreditna kriza iz SAD proširila i na ostali dio svijeta.
 Analitičari navode da je Japan posljednjih godina uspio dosta da proširi izvoz na tržište drugih azijskih zemalja, koje je sada postalo veće i važnije nego američko.
 “Japan je, u spoljnoj trgovini, više zavistan od azijskih zemalja nego od SAD”, ocjenio je Robert Feldman iz tokijskog ogranka kompanije “Morgan stenli”.
 Feldman smatra da će, sve dok kineska i indijska privreda napreduju dobro, zavisnost japanske privrede od američke biti manja nego što je, naprimjer, slučaj sa evropskim i zemljama Latinske Amerike.
 Japan sada oko 23 odsto svog izvoza realizuje na tržištu SAD, što je osjetno manje nego krajem protekle i na samom početku ove decenije.
 Vodeći japanski izvoznik automobila  – kompanija “Tojota” – je, međutim,  upozorila da rast kursa jena prema dolaru veoma šteti njenim eksportnim poslovima u SAD.
 Menadžeri “Tojote” su izračunali da njihova kompanija – ako dolar oslabi za samo jedan jen – gubi oko 35 milijardi jena (348,5 miliona dolara).
 Do slične računice su došli i drugi veliki japanski izvoznici na tržište SAD. Oni su još prošle godine upozoravali da  kurs dolara od 110 jena predstavlja za njih “prag bola” ispod koga se ne bi smjelo ići. Američka valuta, međutim, trenutno kotira oko 102,5 jena, s izgledima da dodatno oslabi.
 Slabiji dolar, kako navode ekserti u Tokiju, dirketno snižava konkrentnost japanskih kompanija na američkom tržištu i istovremeno olakšava plasman robe porjeklom iz SAD u Japanu.