Tejlor: Svijet je na korak od nove velike privredne krize

18.03.2008. / 8:25

LONDON,VAŠINGTON,  Svijet je samo korak od velike privredne krize, koja sve više liči na krizu iz tridesetih godina prošlog vijeka, upozorio je britanski analitičar Majkl Tejlor (Mićael Taylor) povodom sve oštrije finansijske krize u SAD, koja se prelila i na druge djelove svijeta.
  “Sadašnju krizu smo do sada upoređivali sa privrednom krizom 70-tih godina minulog stoleća, ali ona svakim danom sve više liči na krizu iz tridesetih godina”, naglasio je on.
  Tejlor je u prilog svojoj tvrdnji naveo sličnost postupka pružanja višemilijardske dolarske finansijske pomoći  koju su banka “Džej Pi Morgan Čejs” i američka centralna banka (Fed) bile prinuđene da daju radi opstanka investicione američke banke “Bear Sterns” (Stearns), sa pomoći koju je Fed dao radi opstanka jedne druge banke upravo tokom velike privredne krize 30-tih godina dvadesetog vijeka.
  Od tog doba su slične mjere preduzimane veoma rjetko, dodao je on, ocjenjujući da je slučaj banke “Bear Sterns” samo početak problema pošto, prema njegovom mišljenju, i druge banke i hedž fondovi “idu ka kolapsu”, objavio je britanski list “Indipendent on sandej” (Independent on Sunday).
  Američka privreda, koja je, prema ocjeni investicione banke “Goldman Saks”, u petak izgubila pridjev “najmoćnije na svijetu”, prepustivši tu poziciju evropskoj petnaestočlanoj zoni evra, mogla bi da se nađe u još većim problemima zbog ozbiljnosti finansijske krize, koja ima značajan uticaj i na finansijske sektore drugih velikih svjetskih ekonomija, upozoravaju analitičari.
  Zbog toga je, kako se ukazuje, Američka uprava federalnih rezervi i bila prinuđena da noćas preduzme nove korake koji bi trebalo da zaustave širenje globalne finansijske krize, koristeći pri tome  instrumente kakve nije upotrebila još od velike ekonomske krize.
  Fed je, između ostalog, ponovo smanjio diskontnu stopu – sa 3,5 na 3,25 odsto – na direktne kredite bankama (što je samo četvrtina procentnog boda iznad trenutne bazne kamatne stope) i ustanovio je novi kreditni program u okviru koga će moći da odobrava pozajmice ne samo komercijalnim bankama, već i drugim firmama iz finansijskog sektora, prije svega, onima sa Vol Strita (Wall Street), takozvanim primarnim dilerima.
  Sada se, međutim, očekuje, da će, na redovnom zasedanju u utorak, Fed smanjiti osnovnu kamatnu stopu možda čak i za jedan cio procentni bod, što bi u modernoj istoriji SAD bila do sada neviđena intervencija.
  Fed je od lanjskog septembra smanjila baznu kamatnu stopu za ukupno dva procentna boda, na tri odsto.
  Novi kreditni program američke centralne banke biće otvoren najmanje šest mjeseci, a maksimalni rok isplate diskontnih pozajmica Fed je produžio sa 30 na 90 dana.
  Vanredne mjere su, prema predstavnicima Feda, bile neophodne kako bi se obezbjedilo da pristup likvidnim sredstvima u sadašnjoj situaciji ugroženog finansijskog sistema ima širi spektar finansijskih firmi.
  “Federalne rezerve u bliskoj saradnji sa ministarstvom finansija rade na podršci likvidnih i dobro stojećih finansijskih tržišta koja su neophodna za ekonomski rast”, objasnio je korake Feda njegov šef Ben Bernanki.
  Dalji razvoj situacije na valutnim berzama i tržištima akcija zavisiće, u dobroj mjeri, od poteza Feda, ističu analitičari.