Za izvezeno oružje 197,6 miliona evra

23.11.2010. / 14:29

BEOGRAD, BiH, Crna Gora, Srbija i Albanija izvezle su 2008. godine naoružanja i vojne opreme u vrijednosti od 197,6 miliona evra, rečeno je danas u Beogradu prilikom predstavljanja regionalnih i nacionalnih izvještaja o izvozu naoružanja na zapadnom Balkanu, koji je organizovao Centar za kontrolu lakog naoružanja u istočnoj i jugoistočnoj Evropi /SEESAC/.

Najveći izvoznik bila je Srbija, koja je izvezla oružja u vrijednosti od 159 miliona evra, na drugom mjestu je BiH sa 28,44 miliona evra, a slijede Crna Gora sa 9,6 miliona i Albanija sa 289.000 evra.

Najveća zarada ostvarena je od izvoza u region Srednjeg istoka, gdje su Srbija, BiH i Crna Gora izvezle naoružanja u vrijednosti od 113,27 miliona evra. U južnu Aziju izvezeno je 6,77 miliona evra, a u podsaharsku Afriku u 3,579 miliona evra, dok su u Sjevernu Ameriku, ove tri zemlje i Albanija, izvezle više od 26 miliona evra.

BiH, Crna Gora i Srbija izvezle su u EU naoružanje u vrijednosti većoj od 22,2 miliona evra, a u ostale evropske zemlje 16,75 miliona evra.

Predstavnik SEEASAC-a Diman Dimov objasnio je na skupu u beogradskom Centru “Sava” da je danas predstavljen izvještaj tek za 2008. godinu iz tehničkih razloga, budući da se dozvole za izvoz naoružanja izdaju na godinu dana unaprijed i da izdate dozvole ne znače i da će doći do realizacije poslova. Tek početkom sljedeće godine počeće se sa prikupljanjem podataka za 2009. godinu.

Dimov je istakao da objavljivanje ovakvih izvještaja omogućuje povećanje transparetntnosti i povjerenje među zemljama regiona, kao i povećanje kapaciteta kako bi mogle da učestvuju u procesima u EU kada se priključe Uniji.

Predstavnica Mininistarstva ekonomije i regionalnog razvoja Srbije Jasmina Roskić istakla je da je Srbija najveći izvoznik naoružanja u regionu i da je posvećena transparentom sistemu izvozne kontrole koji je zasnovan na poštovanju međunarodnih sporazuma i na nacionalnom zakonskom sistemu.

Roskićeva je navela da je u Srbiji 2008. godine bilo 130 registrovanih izvoznika. Izdate su 343 dozvole za izvoz naoružanja i vojne opreme vrijedne više od 580 miliona dolara, dok je za uvoz naoružanja Srbija izdala 176 dozvola koje su vrijedne 130 miliona dolara.

Pomoćnik ministra u Ministarstvu inostranih poslova BiH Branimir Mandić istakao je da su dobri zakoni i njihova primjena glavni preduslov za transparentnost u oblasti uvoza i izvoza naoružanja.

On je naveo da je uvoz i izvoz naoružanja u BiH, koji je regulisan Zakonom o kontroli o spoljnotrgovinskog prometa robe i usluga, od strateške važnosti za bezbjednost BiH.

Izdavanje dozvola je u nadležnosti Ministastva spoljne trgovine, ali nakon saglasnosti Ministarstva odbrane, Ministarstva bezbjednosti i Ministarstva inostranih poslova.

“U BiH smo uspjeli da postignemo visok stepen saglasnosti i dozvole se izdaju u zakonskom roku, a od primjene novog zakona dobre su ocjene rada”, rekao je Mandić.

On je istakao da Zakon predviđa i izradu godišnjih izvještaja o izdatim dozvolama, a postoji i obaveza izrade izvještaja o realizovanim dozvolama.

Albanska predstavnica Irida Bušati rekla je da je Albanija svoj prvi izvještaj o izvozu oružja iz 2007. godine objavila na internetu sajtu Vlade, o destinaciji i količini izvezene robe.

U 2009. godini Albanija je izdala tri dozvole za izvoz naoružanja u Crnu Goru u vrijednosti od 2,58 miliona dolara, te po tri za izvoz u Njemačku i Italiju u vrijednosti 2,68 miliona evra.

Predstanik Makedonije Duško Ivanov rekao je da Makedonija ne izvozi oružje, ali da je učestvovala u izvještaju zbog svog položaja, odnosno činjenice da se nalazi na mjestu ukrštanja puteva tranzita oružja u zapadno-evropske zemlje ili iz tih zemalja kao Istoku.

Predstavljanju regionalnih i nacionalnih izvještaja o izvozu naoružanja na zapadnom Balkanu, koji je organizovao SEESAC, prisustvovali su i predstavnici OEBS-a, UN i predstavnici više ambasada u Srbiji.

SEESAC je zajedno sa zemljama zapadnog Balkana zapčeo proces izrade godišnjih nacionalnih izvještaja o prometu naoružanja još 2006. godine.