Strategije za dostizanje evropskog prosjeka

16.06.2010. / 10:57

BANJALUKA, U važećoj Strategiji razvoja malih i srednjih preduzeća, ali i novoj strategiji koja se radi za period 2011-2013. godina, jasno je izraženo opredjeljenje Republike Srpske za dostizanje evropskog prosjeka kada je riječ o nosiocima ekonomskog razvoja, kaže Slobodan Marković, direktor Republičke agencije za razvoj malih i srednjih preduzeća.

“Mala i srednja preduzeća (MSP) u Srpskoj čine 99,56 odsto realnog sektora. Prema poslednjim zvaničnim podacima, na 1 000 stanovnika imamo 26,1 odsto malih i srednjih preduzeća, što je oko 50 odsto evropskog prosjeka” – podsjeća Marković i dodaje da, prema “Aktu o malom biznisu”,koji je dokument Evropske unije, svaka zemlja članica, ili ona koja to namjerava biti, mora uspostaviti efikasne mehanizme podrške osnivanju novih preduzeća.

Marković naglašava da je “glavni mehanizam podrške – pomoć usmjerena na osnivanje preduzeća čija se djelatnost bazira na znanju”.

“Republika Srpska je kroz Strategiju razvoja malih i srednjih preduzeća i Zakon o podsticanjunjihovog razvoja iskazala jasno opredjeljenje za uspostavljanje permanentne podrške kroz obuke, stručne podrške i olakšani pristup finansijama za početne poslovne aktivnosti. Sve ovo je isključivo u funkciji smanjenja rizika od propadanja preduzeća u prvoj godini, jer nam evropski prosjek kazuje da polovina novoosnovanih preduzeća propadne u tom periodu poslovanja” – naglašava Marković.

On ističe da je Agencija uspostavila do sada nedostajuće mehanizme – obuku za započinjanje poslovnog poduhvata, pravilnike i procedure pružanja stručne pomoći početnicima, kao i listu dostupnih domaćih stručnjaka raznih profila koji su spremni da pruže takve savjetodavne usluge.

Narodna skupština Srpske je, podsjeća Marković, usvojila Zakon o Garantnom fondu, a Investiciono-razvojna banka je već ranije uspostavila povoljne kreditne linije čime je zaokružen kompletan mehanizam podrške osnivanju novih preduzeća baziranih na znanju i razumijevanju uloge malog biznisa u ukupnom ekonomskom razvoju lokalne zajednice u kojoj posluju, a samim tim i ekonomskom razvoju cijele Srpske.

“Ako postoje sporadični mehanizmi na lokalnom i `regionalnom` nivou, kako u BiH, tako i u zemljama okruženja, Republika Srpska je jedina zaokružila cijeli mehanizam i tako stvorila pretpostavke da maksimalno iskoristi ljudski potencijal u svrhu održivog ekonomskog razvoja u skladu sa svim strategijama i opredjeljenjima EU kojoj, na kraju, težimo. Sve to, kao i rezultati koje smo postigli u prošloj godini, daju nam za pravo da kažemo da ima nade za ekonomski oporavak Republiek Srpske” – kaže Marković.

Prošle godine Agencija je organizovala 14 obuka širom Srpske, bilo je 330 polaznika, dobijeno je 56 realističnih poslovnih planova (17 odsto), 18 realno ostvarivih investicija (5,4 odsto), 37 potencijalnih radnih mjesta…

“Ciklus obuka daje nam nadu u brzo uključivanje u trendove koje imamo u okruženju i EU, jer su procenti iskoristivosti poslovnih ideja generisanih kroz naše obuke iznad prosjeka EU. Na obuke je, po polazniku, utrošeno svega 233 KM. Ukoliko se u 2010 godini realizuju poslovni planovi koji su prošli i ukoliko 50 odsto novih preduzeća preživi prvu godinu, Republički budžet dobiće kroz poreze i doprinose 27 odsto više novaca nego što je ukupno utrošeno na cijeli program” – naglašava Marković i dodaje da ova analiza najbolje dokazuje zašto EU insistira na ovakvim mehanizmima.

Marković kaže da je neophodno maksimalno iskoristiti ljudski potencijal koji Srpska ima i usmjeriti ga ka stvaranju nove vrijednosti.

“Prosječan potencijal svake nacije za neku vrstu liderstva (preduzetnički duh) je svega pet odsto od ukupne populacije. Vlada Srpske je prepoznala važnost ove činjenice pa je kroz sve strateške dokumente i formiranje Agencije predvidjela generisanje malih i srednjih preduzeća u svim sektorima. Na taj način je obezbijedila da se Republika Srpska ravnopravno uključi u povlačenje IPA sredstava namijenjenih za razvoj MSP, ljudskih resursa i ruralni razvoj” – ističe on i objašnjava:

“Sljedeći evropske direktive, mi smo značajnu pažnju posvetili promjeni svijesti nacije o značaju preduzetništva, pa smo pokrenuli niz aktivnosti, u saradnji sa Ministarstvom prosvjete i kulture Srpske na uvođenju `preduzetničkog učenja` u obrazovni sistem. Cilj je da umjesto edukacije kadrova `koji ne treba da misle`, uspostavimo sistem obrazovanja `kadrova koji moraju da misle`”.

Iako je ekonomska kriza djelimično omela planove za period 2010 – 2012, Vlada Republiek Srpske i dalje je maksimalno opredjeljena da podrži ove aktivnosti, a Agencija čini dodatne napore da obezbijedi finansijska sredstva i iz drugih dostupnih izvora – zaključuje Marković u intervjuu SRNI.