Prepreke izvozu hrane mogu da pogoršaju nestašice

19.04.2008. / 10:30

BRISEL, Zemlje u razvoju rizikuju da izazovu “spiralu protekcionizma” i pogoršaju nestašicu hrane, pokušavajući da se sa rastućim cijenama izbore blokiranjem ili ograničavanjem sopstvenog izvoza, upozorio je komesar za trgovinu EU Piter Mendelson, na seminaru o trgovini u evropskom parlamentu.
  “Jureći za iluzijom prehrambene bezbjednosti takva politika  usporava rast domaće proizvodnje i ometa snabdevanje drugih”, ukazao je Mendelson.
  Kazahstan je ove nedelje obustavio izvoz pšenice do septembra, a Rusija i Ukrajina su ograničile izvoz i pšenice i ječma, dok je Argentina produžila obustavu izvoza svog hljebnog žita. Brojne azijske zemlje su takođe posljednjih meseci zabranile ili ograničile izvoz pirinča.
  Mendelson priznaje da su vlade zemalja u razvoju pod pritiskom da obuzdaju rast cijena hrane, ali objašnjava da je opšte pravilo da izvozne takse, kvote i zabrane  nemaju smisla sa stanovišta privrede, tim više kad su u pitanju osnovni poljoprivredni proizvodi.
  Mendelson je ovom prilikom još jednom stavio pod sumnju  logiku  subvencionisanja od strane razvijenih zemalja proizvodnje i izvoza poljoprivrednih produkata.
  Francuska – najveći korisnik sredstava za subvcencionisanje poljoprivrede EU procjenjenih na 44 milijarde evra – i druge članice Unije optužuju Mendelsona da je zemljama u razvoju učinio suviše ustupaka na ovom sektoru ne bi li pomogao postizanje novog sporazumu o liberalizaciji svjetske trgovine u okviru Svjetske trgovinske organizacije (STO).
  Francuski predsjednik Sarkozi je u martu predložio da EU dodatno podstakne domaću poljoprivrednu proizvodnju i postane manje zavisna od uvoza.
  Mendelson smatra da je uspešno okončanje tekuće međunarodne runde pregovora, započete još 2001, najbolja dugoročna opcija za zemlje u razvoju jer bi dovela do otvaranja tržišta  i smanjenja subvencija u razvijenim zemljama.
  Ministri trgovine zemalja članica STO  trebalo bi da se kroz oko mjesec dana ponovo nađu u Ženevi i vjerovatno posljednji put pokušaju da pokrenu tekuće trgovinske pregovore s mrtve tačke prije promjena u američkoj administraciji i Komisiji EU naredne godine, koje bi mogle dodatno da unazade taj proces.