Oštra reakcija konzervativnih ekonomista na Polsonov plan

23.09.2008. / 8:14

VAŠINGTON, Više uglednih i konzervativno nastrojenih američkih ekonomista oštro su se suprotstavili vladinom planu, koji je predstavio ministar finansija SAD Henri Polson, da se ugrožene domaće banke i finansijske institucije, kao i privreda, spasavaju pomoću novog federalnog fonda u vrijednosti oko 700 milijardi dolara.
 Ekonomista sa Unverziteta “Karnegi melon”, Alan Melcer izjavio je, kako prenosi radio “Glas Amerike”, da “vladin predlog rešenja finansijske situacije treba izbjeći, jer predstavlja socijalistički pristup problemu.”
 Ništa manje kritičan prema istom prijedlogu nije ni Džon Bogl koji je prije tri decenije postao slavan, kada je izumio berzanske pokazatelje zajedničkih fondova.
 Bogl je iskazao otvoreni pesimizam oko efikasnosti predloženih mjera, a tekuću krizu na Volstritu, koji se smatra najvećim svjetskim tržištem akcija, označio je za “kazino kapitalizam.”
 I nosilac Nobelove nagrade za ekonomiju Džozef Štiglic kritikuje taj plan američke vlade za rješavanje sadašnje finansijske krize, ocijenjujući da je to “samo kratkoročno rješenje”.
  On je u izjavi za njemački nedeljnik “Frankfurter Algemajne Sontagscajtung” upozorio da se na osnovu tog plana “rizične hartije od vrijednosti nameću poreskim obveznicima, pošto ih ni jedan privatni investitor ne želi”.
 “To je bezobrazluk”, naglašava Štiglic.
 Prema mišljenju ovog uglednog nobelovca i profesora njujorškog “Kolumbija univerziteta”, finansijska kriza ni izdaleka “nije za nama” i  “postoji veoma velika vjerovatnoća da će uskoro pogoditi i druge banke”.
 Štiglic ovu krizu smatra za kraj “katastrofalnog ekonomskog modela i kraj ideologije prema kojoj slobodno, deregulisano tržište uvek funkcioniše, ukazujući da su američki finansijski sistem, isto kao i vlada SAD izgubili povjerenje”.
 Republikanski senator Ričard Šejbli je, takođe, vrlo kritičan prema vladinom planu spasavanja ugroženih domaćih kompanija. On ocjenjuje da će stvaranje fonda koštati poreske obveznike u SAD oko bilion dolara, što je 300 miliona više u odnosu na sumu koju je najavio Polson.
 Robert Mektir, penzionisani predsjednik banke federalnih rezervi SAD u Dalasu smatra, međutim, da Polsonov plan nije loš i da će američka vlada na kraju profitirati u akciji otkupa loših kredita.
 Mektir ističe da vlada može “jeftino da kupi imovinu, a neće morati odmah da je vrati na tržište, već kasnije kada će dobiti punu cijenu za svoj kapital.”
 Tržišni eksperti na vodećim svjetskim deviznim berzama, u Londonu, Njujorku i Tokiju, upozoravaju, sudeći prema jučerašnjem izveštaju agencije Blumberg, da će u kratkoročnom periodu berzanske pozicije dolara biti labavije zbog tekuće finansijske krize u SAD.
 Dugoročnije gledano dolar bi, međutim, trebalo da napreduje, jer bi stabilizacija sadašnjih veoma nepovoljnih prilika na američkom finansijskom tržištu bila, u svakom slučaju, “korisna za ‘zelenu valutu'”.
 Dolar je pokraj minule sedmice opao prema korpi od 14 drugih jakih svjetskih valuta, kada je Polson objavio pomenuti plan spašavanja posrnulih domaćih kompanija, dok je u isto vrijeme indeks “Stardard end Purs 500” uvećan oko četiri odsto.