NJUJORK , LONDON, Nafta je juče na američkom i evropskom tržištu poskupila zbog porasta globalne geoplitičke napetosti i slabljenja kursa dolara.
Američka laka nafta je na matičnoj Merkantilnoj berzi u Njujorku poskupila za oktobarski termin isporuke 1,44 dolara, ili 1,3 odsto, na 117 dolara po barelu. Istovremeno je evropska nafta tipa “brent” u Londonu juče ujutro kotirala nezanatno manje nego u Njujorku u ugovorana je za 116,40 dolara po barelu.
Terminske cijene nafte opale su 21 odsto od 11. jula, kada su dostigle apsolutni maksimum od 147,27 dolara za barel. Osnovna energetska sirovina je sada, prema izvještaju agencije Blumberg, jeftinija 68 odsto nego prije 12 mjeseci.
Jučerašnje poskupljenje nafte u stručnim krugovima se objašnjava prvenstveno naraslim geopolitičkim napetostima, pošto je ranije ove sedmice saopšteno da će SAD realizovati svoj plan o razmještanju antiraketnog štita u Poljskoj.
Rusko ministarstvo spoljnih poslova je odmah nakon toga saopštilo da će odluka Vašingtona da instalira protivraktetni sistem u Poljskoj “podstaći trku u naoružavanju”, a naftni trgovci su istovremeno ukazali da kriza, nastala poslije četvorodnevnog rusko-gruzijskog vojnog sukoba, može dovesti u pitanje normalan transport 1,1 miliona barela nafte dnevno iz izvora u Kaspijskom moru, naftovodom Baku-Tbilisu-Džejhan.
Geopolitički rizici koji od ranije postoje u regionu Bliskog istoka, zajedno sa najnovijim zaoštravanjem odnosa Rusije i SAD, doprinose nestabilnosti cijena na naftnom tržištu, ocijenila je Tina Saltved, analitičar Norda bank iz Osla.
Saltvedova je podsjetila i na visoku istorijsku korelaciju između nafte i dolara, koji već decenijama služi kao obračunska valuta u svim tržišnim transakcijama osnovnom energetskom sirovinom.
Dolar je, inače, u srijedu oslabio prema evru na jednosedmični minimum, dok je u odnosu na jen bio na najnižem nivou od sredine jula i to se, takođe, odrazilo na kretanje cijena nafte, navode tržišni eksperti na čije mišljenje se poziva agencija Blumberg.
Rast cijena nafte na američkom tržištu nije sprečila ni vijest da su zalihe te sirovine u SAD uvećane, tokom prošle sedmice, za 9,39 miliona barela, na 305,9 miliona barela, što je najveći nivo od marta 2001. godine.
Zalihe benzina u SAD su, međutim, minule sedimice, prema podacima američkog ministarstva energetike, opale 6,2 miliona barela, što je dvostruko više nego što su očekivali tržišni stručnjaci.