Više novca Mediteranu, a manje Istoku

21.02.2011. / 14:09

BRISEL, Francuska i još pet drugih članica EU smatraju da Unija treba da daje manje novca svojim postsovjetskim susjedima a više zemljama mediteranskog prstena u svjetlu protesta u arapskom svijetu, piše danas medijski portal “EUObzerver”.

“Masovni protesti naroda koji traži političke, ekonomske i socijalne reforme u Tunisu i Egiptu predstavljaju dovoljan razlog da EU pojača svoje učešće u toj oblasti”, navodi se u pismu šefu EU za spoljnu politiku Ketrin Ešton koje su potpisali ministri inostranih poslova Francuske, Španije, Kipra, Grčke, Malte i Slovenije.

U pismu se podsjeća da je od 12 milijardi evra izdvojenih za “Politiku prema susjedima EU” u periodu od 2007. do 2013. godine, samo 1,80 evra utrošeno po glavi stanovnika u Egiptu, sedam u Tunisu, a 25 u Moldaviji.

Ove asimetrije i disparitet danas je teško zadržati i opravdati, ističe se u pismu i dodaje da se ti finansijski paketi moraju ponovo analizirati u svjetlu najnovijih događaja.

U pismu se predlaže striktno uslovljavanje finansija EU za demokratske reforme, preusmjeravanje drugih fondova EU kao što su razvojni u sjevernu Afriku i Bliski istok, stvaranje novih regionalnih šema po modelu Dunavske strategije i povećanje pozajmica Evropske investicione banke arapskim zemljama za 2,5 milijardi evra u naredne dvije godine.

Unija za Mediteran, multilateralno tijelo koje okuplja 16 zemalja regiona i EU, treba da igra ključnu ulogu u ovim naporima, navodi se u pismu.

Ovaj prijedlog mogao bi da znači novi život za ovu grupu, sa sjedištem u Barseloni. “Grupa nije mrtva, ali je bolesna. Ona je u komi”, rekao je sirijski ambasador u EU Mohamad Ajman Susan.

Događaji u sjevernoj Africi suprotni su nedavnom padu demokratskih standarda u nekoliko postsovjetskih zemalja kao što su Bjelorusija i Ukrajina.

“Upravo kada zemlje južnog susjedstva EU potresaju revolucije koje su oborile režime u Tunisu u Egiptu, čini se da se u zemljama istočnog susjedstva konsoliduju autoritarni režimi”, rekao je Niku Popseku, analitičar EU.

On je dodao da se “Francuska malo igra brojevima” jer su Palestinske teritorije drugi najveći korisnik Evropske politike prema susjedima /ENP/, nakon Moldavije, a južne zemlje već uživaju dvije trećine fondova ENP.

Plan Mađarske, kao predsjedavajućeg EU, da održi samit sa šest postsovjetskih zemalja u maju, nedavno je odgođen jer je Francuska u isto vrijeme zakazala samit G20.

“Kao EU, mi imamo jednao važne obaveze na istoku kao i na jugu, možda malo drugačije, ali jednako ozbiljne”, rekao je poljski ministar za poslove EU Mikolaj Dovgielevič agenciji PAP.

Poljska želi da skrene pažnju EU na istok kada preuzme mjesto predsjedavajućeg u julu.

Prijedlog da se formira južno susjedstvo razmatraće danas ministri spoljnih poslova EU u Briselu kao i na multilateralnom skupu u srijedu, koji će uključiti američke i arapske zvaničnike, a domaćin će biti Ketrin Ešton.

Komesar EU za proširenje Štefan File će sa svoje strane uraditi analizu Evropske politike prema susjedima do aprila.

Njemački ministar za odnose sa EU Verner Hojer rekao je juče u Briselu da EU mora postati “vidljivija” na jugu nakon “tektonskih pomjeranja u regionu”.

Berlin podržava povećanje trgovinskih veza EU sa arapskim zemljama umjesto upućivanja pomoći.

Italijanski ministar spoljnih poslova Franko Fratini kaže da EU mora napraviti “Maršalov plan” za region, sličan istoimenom američkom planu pomoći u obnovi Evrope poslije Drugog svjetskog rata.