Robna razmjena Srbije i BiH raste brzinom od 30 odsto godišnje

14.12.2008. / 10:53

BEOGRAD, BiH je jedan od najznačajnijih spoljnotrgovinskih partnera Srbije u poslednjih nekoliko godina, a robna razmjena ima trend rasta prosječno godišnje 20 do 30 procenata – izjavio je Mitar Pržulj iz Biroa za regionalnu saradnju Privredne komore Srbije.

U prvih deset mjeseci 2008. godine taj rast je 37,12 odsto u odnosu na isti period prethodne godine – naglasio je on i naveo da je ukupna robna razmjena Srbije i BiH za deset mjeseci 2008. godine iznosila 1, 711 milijardi američkih dolara, da je izvoz bio 1,163 milijarde dolara, što je porast od 34,8 procenata i da se 70 odsto odnosi na Republiku Srpsku /RS/.

Uvoz iz BiH povećan je za 33,3 procenta u odnosu na isti period prošle godine i iznosi 548.100.000 dolara, pa suficit u robnoj razmjeni iznosi 615,530.000 dolara.

U izvozu – proizvodnja prehrambenih proizvoda i pića učestvuje sa 23,74 procenta, proizvodnja osnovnih metala 11,74 odsto, proizvodnja hemikalija i hemijskih proizvoda 9,79 odsto, poljoprivreda, lov i usluge 6,19 odsto, proizvodnja ostalih mašina i uređaja 5,91 odsto, proizvodnja proizvoda od gume i plastike 5,33 odsto te reciklaža 3,86

U uvozu – proizvodnja osnovnih metala učestvuje sa 24,21 odsto, proizvodnja koksa i derivata nafte 21,43 odsto, prerada i proizvodi od drveta i plute 13,14 odsto, proizvodnja prehrambenih proizvoda i pića 6,80 odsto, proizvodnja hemikalija i hemijskih proizvoda 6,31 odsto, proizvodnja celuloze, papira i prerada papira 4,44 odsto, proizvodnja metalnih proizvoda, osim mašina 3,73 odsto.

Najveći izvoznici su Ju Es Stil Srbija; Apatinska pivara; Koncern “Svislajn-Takovo” Beograd; HIP Petrohemija-Pančevo, EKOTEQ Beograd; Naftna industrija Srbije Beograd, “Grand inžinjering” Bor; “Hemofarm” Vršac, “Lukolil – Beopterol”, Tetra Pak Produkcija Beograd; JUB Šimanovci; “Alfa Plam” Vranje, “Dijamant” Zrenjanin; “Vino” Župa, ; SCHOLZ Beograd; “Meltal” Ruma, “Pionir” Beograd i dr.

Najveći uvoznici su: Ju Es Stil Srbija, “Bomeks” Beograd; “Merkur- internešenel” Beograd; SCP Beograd; GMT Beograd; “Korlea” Beograd; PB Nitom” Niš, “Hemofarm” Vršac; MP “Avala metalpromet” Beograd; “Simpo” Vranje; “Fruvita” Beograd; SNG Beograd; “Interkomerc” Beograd; “Tarket” Bačka Palanka; “Trend kompani” Jagodina i dr.

Pržulj napominje da s viši oblici privredne saradnje najbrže mogu razviti u metaloprerađivačkoj industriji, u idustriji za preradu voća i povrća, u proizvodnji i preradi duvana, preradi mesa i mlijeka, u proizvodnji motora, građevinskih mašina, automobila, kamiona i traktora, njihovih dijelova i komponenata, opreme za elektroprivredu.

“A ciljem unapređenja privredne saradnje između RS i Republike Srbije formirano je zajedničko Koordinaciono telo, koje sačinjavaju renomirani privrednici i predstavnici privrednih komora”, navodi Pržulj.

Razmatrani su problemi vezani za nelojalnu konkurenciju, dampinške cijene i pojedinačne primjere primjene akciza, taksi i stimulacija za pojedine robe.

“Privatizacija državnog kapitala u Srbiji je u završnoj fazi. I pored dobre privredne saradnje, naši privrednici nisu u značajnijoj meri učestvovali u privatizaciji firmi u RS, izuzimajući mali broj primera, kao što je privatizacija `Telekoma RS`, `Dunav osiguranja` i dr.”, navodi Pržulj.

Investiciona ulaganja preduzeća iz Srbije na teritoriji BiH u posljednjih deset godina iznose više od 768.000.000 evra i u ukupnim stranim direktnim investicijama u BiH učestvuju sa oko šest procenata.

Pržulj navodi da su na tržištu Istočnog Sarajeva, od Lukavice do Rogatice, gdje je više od 500 000 stanovnika sa univerzitetskim centrom i realnom perspektivom razvoja, robe iz Srbije tradicionalno prisutne i za njima postoji tražnja.

“Međutim, u poslednje vreme naše robe nema dovoljno kako po količini tako i po asortimanu. Postoji realna opasnost da robe iz drugih država nadomeste nedostatak naših roba”, kaže on.

Direktor Predstavništva u Srbiji Privredne komore Republike Srpske (RS) Uglješa Pejić izjavio je za Srnu da je u 2008 godini za deset mjeseci ostvaren rast spoljno- trgovinskog prometa RS i tako nastavljena tendencija rasta spoljno trgovinske razmjene započeta u 2004 godini i da je Srbija na provom mjestu i u izvozi i u uvozu.

Ukupan promet od 5,097 KM je za 25 odsto veći od ostvarenog prometa u istom periodu 2007 godine. Izvoz je 1, 628 milijarda KM i za 20,3 odsto je veći , a uvoz u iznosu od 3, 468 milijardi KM veći je za 28,2 odsto od onog za isti period 2007. godine.

Pokrivenost uvoza izvozom iznosi 46,9 odsto , što je za 6,2 odsto niže od ostvarenja u 2006.godini, jer je izvoz sporije rastao u odnosu na uporednu godinu.

“Po vrijednosti to je najveći promet spoljnotrgovinske razmjene koji je RS ostvarila sa jednom zemljom, čime je i u ovoj godini Srbija prvi spoljno trgovinski partner i u izvozu i u uvozu”, naglašava Pejić.

Iz S u Srbiju najviše se izvoze proizvodi od drveta, mineralna goriva, proizvodi od gvožđa i čelika, papir i karton, mašine i mehanički uređajin.

Najviše se uvoze gvožđe i čelik, pića, proizvodi od gvožđa i čelika, električne mašine i oprema, kotlovi, mašine i mehanički uređaji, mineralna goriva, žitarice, plastične mase i proizvodi, farmaceutski proizvodi, proizvodi na bazi žitarica.

“U proteklih nekoliko godina, osim rasta robne razmjene, ostvareni su i ostali oblici saradnje, prije svega značajna investiciona ulaganja Srbije u RS, tako da ukupna ulaganja iznose blizu milijardu evra”, navodi Pejić

Osim “Telekoma”, kao najveće investicije, realizovana su ulaganja Hemofarma, zatim ulaganja na izgradnju mosta na Drini u Rači, Fabriku alata Trebinje, Komercijalnu banku, Kompaniju Delta i dr.

Određena ulaganja ostvarena su i iz RS u Srbiju kao što su: Fabrika traktora Smedervska Palanka, Preduzeće za puteve Novi Sad, Građevinsko preduzeće KONGRAP Beograd kojeg je kupio “Integral inženjering” iz Banjaluke, čije je ulaganje iznosilo 16.000.000 evra što je do sada najveće ulaganje iz RS.

Krajem 2007 godine stupilo je na snagu Sporazum CEFTA kojim se dodatno vrši liberalizacija spoljno trgovinskih odnosa u regionu,što će doprinijeti povećanju obima i kvaliteta privredne saradnje i u narednom periodu.

“U skladu sa Sporazumom o specijalnim paralelnim odnosima RS i Republike Srbije, preduzimaju se aktivnosti na stvaranju mogućnosti za još veću razmjenu, ali i unapređenje drugih oblika saradnje, kao što su :zajednička ulaganja, nastupi na trećim tržištima, učešće u programima privatizacije i slično”, zaključuje Pejić. SRNA