Moguće je izbjegavati plaćanje poreza

11.12.2010. / 8:50

BEOGRAD, Upitani kako je moguće da neka firma duguje 100.000 evra za poreze u Poreskoj upravi odgovaraju samo: „Moguće je”. Reklo bi se da za nju nije ništa neobično da obveznik, poput beogradskog restorana „Ruski car”, duguje 100.000 evra državi i gradu i neometano posluje i dalje. Sudeći po proceduri naplate, koju sprovodi, ne čudi podatak da su Beograđani u posljednjih pet-šest godina nagomilali 23 milijarde dinara neplaćenih poreza, taksi i naknada. I da u Srbiji trenutno samo 26 odsto poslodavaca redovno servisira dažbine.
Tehnologija naplate poreza ima svoj red logičan, ali ne uvijek i efikasan. Ukoliko privrednik ne plati obavezu na vrijeme, Poreska uprava šalje opomenu kojom mu nalaže da dospjelu obavezu izmiri odmah ili najkasnije u roku od pet dana. Ako to ne učini u datom roku, Poreska uprava donosi rješenje i započinje prinudnu naplatu. Koliko tačno taj postupka traje u Poreskoj upravi ne preciziraju, ali u pisanom odgovoru na naše pitanje kažu da su procedure naplate novčanih i nenovčanih potraživanja dugotrajne, složene i traju dok se dug ne naplati.
„Postupak prinudne naplate na novčanim sredstvima, to jest blokada računa, sprovodi se dostavljanjem rješenja o prinudnoj naplati Narodnoj banci Srbije, koja blokira sve račune poreskog obveznika. Postupak traje dok se poreski dug ne naplati u cjelosti. Kada je riječ o naplati iz pokretnih stvari Poreska uprava ih popisuje, pleni i prodaje. Ako se pokretnost ne proda za tri mjeseca, prenosi se u svojinu republike po cijeni koja se utvrđuje naknadnom procjenom vrijednosti iste. Slično je i s nekretninama, ali one prelaze u državno vlasništvo poslije šest mjeseci ako se ne prodaju u vrijednosti trećine utvrđene početne vrijednosti”, navode u Poreskoj upravi. Porez se prinudno ne naplaćuje preduzećima koja su u restrukturisanju, procesu privatizacije, stečaju, brisanim iz registra, „fantom” preduzećima i „peračima” novca, pošto su nedostupni.
Poreski obveznik, međutim, može da odloži plaćanje duga najduže do godinu dana. Sklapajući sporazum s Poreskom upravom on mora da pruži odgovarajuće sredstvo obezbjeđenja. Bilo da je to hipoteka na nepokretnosti, zaloga na pokretnim stvarima, neopoziva bankarska garancija, jemstvo drugog lica koje je vlasnik imovine i mjenice. Plaćanje poreskog duga može da se odloži u cjelosti ili djelimično, jednokratno ili na rate, ali najduže do 12 mjeseci.
Ako se poreski obveznik ne pridržava rokova iz rješenja, odnosno sporazuma o odlaganju plaćanja duga, Poreska uprava ga poništava a neplaćeni odloženi dug naplaćuje iz datog sredstva obezbjeđenja naplate.
Jedan od najizdašnijih poreza je porez na dodatu vrijednost. Plaća se 10. u mjesecu. Privrednici gotovo da ne izbjegavaju njegovo plaćanje, jer se kazna za pravno lice kreće od 100.000 do 1.000.000 dinara, a za odgovorno lice od 10.000 do 50.000 dinara. Kazna za preduzetnika iznosi od 12.500 do 500.000 dinara, a za fizičko lice od 5.000 do 50.000 dinara.
Sljedeći porez, koji u dobroj mjeri puni budžet, jeste porez na zarade. Od ovog prihoda 60 odsto odlazi državi, a 40 odsto lokalnoj samoupravi. On se izmiruje najkasnije dva dana od isplate zarada. Kazne za pravno lice iznose od 100.000 do 1.000.000 dinara, a za odgovorno lice od 5.000 do 50.000 dinara. Kazna za preduzetnika (fizičko lice koje obavlja neku djelatnost) iznosi od 50.000 do 500.000 dinara. Porez na dobit preduzeća takođe je značajan izvor prihoda. Plaća se svakog 15. u mjesecu akontaciono. Kazna za pravno lice za neplaćanje ovog poreza iznosi od 100.000 do 600.000 dinara, a za odgovorno lice od 2.500 do 20.000 dinara.
Kamata za neplaćanje svih poreza obračunava se po stopi jednakoj godišnjoj referentnoj stopi centralne emisione banke uvećanoj za deset procentnih poena. Ovog momentu ta kamata iznosi 26,5 odsto. Politika