Kontrola banaka na nivou EU

20.06.2009. / 8:25

BRISEL, Lideri Evropske unije podržali su uspostavljanje sistema kontrole banaka na nivou 27-članog bloka, u cilju pripreme za borbu protiv bilo kakve nove kreditne krize.
Sporazum o tome je postignut u četvrtak kasno pošto su na samitu u Briselu ublažena strahovanja Velike Britanije da bi novo panevropsko tijelo moglo da podrije nadležnosti njenih nacionalnih regulatora u vođenju ogromnog sektora finansijskih usluga.
Prijedlozi o nadgledanju finansijskog sektora uključuju osnivanje tri panevropska regulatorna tijela u idućoj godini kako bi se obezbijedilo da članice EU uvedu nove propise o nadgledanju, kao i formiranje novog tijela – Evropske uprave za sistemske rizike (ESRB) – koja bi nadgledala rizike koji prijete stabilnosti finansijskog tržišta. Ovaj prijedlog stvaranja sistema panevropskog nadgledanja banaka uslijedio je nakon što je američki predsjednik Barak Obama iznio svoj plan, kako je rekao, najsveobuhvatnije reforme nadgledanja američkog finansijskog sektora od tridesetih godina prošlog vijeka.
Reagujući na strahovanja Velike Britanije, evropski lideri su direktno naveli da bilo kakva odluka koju budu donijela nova tijela neće ni na koji nači narušavati fiskalne odgovornosti članica EU, na primjer, putem primoravanja članica na skupa spasavanja finansijskih institucija. Velika Britanija je strahovala da bi njena nacionalna regulatorska služba izgubila moć da upravlja nacionalnim finansijskim sektorom koji je od ključne važnosti za njenu privredu i usprotivila se planovima da Evropska centralna banka (ECB) stalno upravlja Upravom za sistemske rizike.
U nacrtu dokumenta za samit je navedeno da članice Generalnog savjeta ECB treba da izaberu predsjednika ESRB. Nije još jasno da li bi to bilo prihvatljivo za Britaniju, tako da bi se ta odrednica nacrta mogla i promijeniti. ECB bi u izboru predsjednika ESRB imala glavnu riječ, s obzirom na to da bi odbor ESRB trebalo da sačinjavaju uglavnom guverneri 27 centralnih banaka EU, među kojima su članice ECB u većini, jer 16 guvernera centralnih banaka dolazi iz evrozone, plus predsjednik ECB Žan-Klod Triše.
“Postignut je dogovor u principu. Uloga ECB neće eksplicitno biti pomenuta, ali će se guverneri centralnih banaka sastati i izabrati predsjednika”, izjavio je jedan neimenovani izvor blizak predsjedniku Francuske Nikoli Sarkoziju i dodao da će ECB u navedenom procesu imati glavnu ulogu.
Dogovor o nadzoru i regulisanju evropskog finansijsko-bankarskog uređenja bi trebalo da ima velikog uticaja i na znatno bolje regulisanje svjetskih finansija kako se ne bi ponovila kriza koja je do temelja uzdrmala ekonomiju.