Istočna Evropa neće previše osjetiti krizu

14.04.2008. / 8:00

HAMBURG – Neke od najbrže rastućih privreda istočne Evrope u posljednje vrijeme bilježe usporavanje, ali regija zbog toga ne bi trebalo da snosi ozbiljnije dugoročne posljedice.
Dok posustaje procvat na tržištu kredita, koji je nekoliko godina pokretao privredni rast, analitičari naglašavaju da su rizici koji postoje u istočnoj Evropi daleko niži od onih koje je podstakla prošlogodišnja kriza na tržištu izdavanja drugorazrednih kredita u SAD.
Istočna Evropa će, ipak, pretrpjeti određenu štetu od privrednog usporavanja. Predviđa se, naime, usporavanje rasta u većini zemalja, od Baltika do Bugarske, i to zbog strožih uslova kreditiranja, mjera centralnih banaka s ciljem borbe protiv uzleta inflacije kao i domino efekta slabljenja globalne privrede.
Uprkos tome, privredni rast regije tokom 2008, koji se procjenjuje na oko pet odsto, nadmašiće onaj u evrozoni i SAD, tvrde stručnjaci. Niske plate i visok nivo lične potrošnje Istočnu Evropu će i dalje činiti privlačnim odredištem za poslovanje.
Privredno usporavanje je već pogodilo tri baltička tigra koja su pomogla pokrenuti postkomunističku ekspanziju. Promet u maloprodaji u Estoniji i Letoniji je smanjen, a rast u Estoniji je prošle godine pao na sedam odsto.
Mađarska vlada, pak, pomogla je osmisliti mjere za drastično usporavanje privrede pomoću mjera koje uključuju više poreze te cijene energenata.
Rumunija i Bugarska, koje su 2007. postale najnovije i najsiromašnije zemlje članice EU, možda će i same morati uvesti slične mjere zbog rizika od pregrijavanja njihovih privreda. U slučaju da stranci odluče kako izdavanje kredita tim zemljama postaje preriskantno, mogla bi uslijediti privredna kriza.
Banke, građevinske kompanije te proizvođači trajnih dobara u istočnoj Evropi i dalje ostvaruju dobre rezultate poslovanja. Cvate i turizam, kojeg podstiču putnici u potrazi za jeftinim ponudama, kao što je slučaj na hrvatskoj jadranskoj obali.
Predviđa se da bi najbolje rezultate mogla ostvariti Slovačka, i to zbog solidnog rasta, uspješne borbe protiv inflacije, niskih poreza te ulaganja brojnih stranih automobilskih i kompanija u sektoru elektronike u tu zemlju. Slovačka privreda tokom ove godine trebalo bi da ostvari rast u iznosu od oko sedam odsto, dok je prošlogodišnji rast iznosio deset odsto.