Evropski motor ide na njemački pogon

20.08.2011. / 18:35

BERLIN, Njemačka privreda motor je koji napaja Evropu. Ekonomska kriza je okrenula novu stranicu u evropskoj istoriji, sa Berlinom na čelu.
Najveća ekonomija jača i svoj politički uticaj.
Tako je njemačka kancelarka Angela Merkel u jeku rasprave o pomoći zemljama na jugu EU otvoreno zamjerila to što se tamo odlazi rano u penziju i što zaposleni imaju dugačak godišnji odmor. Ona je poručila da je Njemačka spremna da pomogne zemljama koje su u krizi, ali je istovremeno i zatražila da građani ovih država više rade.
“Njemačka pomaže, ali samo onda kada i drugi ulože napore. I to mora da se i dokaže”, rekla je ona dodajući da “Njemačka ne može da bude samo solidarna i da kaže da te zemlje (u krizi) mogu da nastave da se ponašaju kao i do sada”.
Njemačka izdvaja velike sume novca iz svog budžeta da bi od bankrota spasila evropske zemlje koje se nalaze u problemu. Ti iznosi mjere se u desetinama milijardi evra.

Ipak, Njemačka i u krizi nalazi svoj interes. Jeftin evro pogoduje najvažnijem njemačkom adutu – izvozu.

Analitičar investicione kompanije „Cirih kapital menadžment“ Oleg Dušin kaže da se “njemačka ekonomija drži zahvaljujući smanjenom kursu evra, koji je mnogo jeftiniji ako se uporedi sa onim kursom koji bi hipotetički mogao da bude kod njemačke marke“.

Istovremeno, Njemačka lijepo zarađuje i od povoljnih kamata na svjetskim tržištima kapitala. Tako je analiza Folkera Helmajera, vođe analitičara Bremer Landesbanke, pokazala da je Njemačka profitirala od krize evra i na njoj zaradila skoro 20 milijardi evra.

On kaže da je pogrešno uvjerenje “da račune evrozone plaća upravo Njemačka“ objašnjavajući da njemačko tržište kapitala zarađuje, ne na sopstvenom radu i energiji, već na oslabljenom položaju drugih država. Samo na izdavanju novih obveznica sa rokom trajanja između pet i 30 godina zarada njemačkih poreskih obveznika iznosi ukupno 18 milijardi evra, kazao je Helmajer.

Analiza globalne američke obavještajne kompanije Stratfor takođe pokazuje nadmoć Njemačke nad mnogim, posebno tokom krize „posrnulim“, članicama Evropske unije. Stratfor navodi da je “stvaranje monetarne unije … omogućilo Njemačkoj ekonomsko bogatstvo i globalni uticaj bez ijednog izgubljenog njemačkog života“.

“Nijedna zemlja u Evropi nije imala više koristi od evrozone nego Njemačka. Za njemačku elitu, evrozona je bila lak način da se njihova zemlja učini značajnim činiocem na globalnoj sceni… i da se Nijemci obogate”, ističe Stratfor.
Povratak marke bi bio štetan
Nijemci koji su smatrali da su se žrtvovali odustavši od marke, ipak nisu loše profitirali od uvođenja evra. I pored toga istraživanja pokazuju da gotovo polovina Nijemaca želi povratak njemačke marke. Ipak, stručnjaci kažu da bi, ukoliko bi Njemačka ponovo uvela marku, došlo do velikog rasta njene vrijednosti pa bi izvoz bi bio mnogo skuplji što bi bio kraj pozitivnog privrednog razvoja u zemlji.
Kriza zakucala i na njemačka vrata
Ipak, glavni problem zone evra polako se, kažu analitičari, prebacuje u “lokomotivu evropske privrede“ – Njemačku – čija ekonomija polako usporava. Njemačka privreda porasla je samo 0,1 odsto u drugom kvartalu. Mnogi eksperti smatraju da to nije samo zastoj već da se situacija konstantno pogoršava.
Do sada je njemačka privreda, najveća u Evropi, rasla snažno uprkos dužničkoj krizi koja pogađa 17 država koje za zajednički novac imaju evro. U prvom tromjesečju je privredni rast još iznosio 1,3 odsto.
Ipak, očekuje se da će privredni rast u Njemačkoj u ovoj godini iznositi najmanje 3,5 odsto, a u narednoj 2,25 odsto. Slične prognoze dao je i MMF, koji navodi da su njemačka privreda i zaposlenost iznad nivoa na kojem su bile na početku krize.

“Glavni faktor njemačke ekonomije je snažan izvoz, ali sada, kada stagnira čitava svjetska ekonomija, pati i njemački izvoz”, kaže Oleg Dušin. Njemački izvoz godišnje se kreće na nivou od gotovo 1.000 milijardi evra.

Sada, kada kupci susjednih zemalja nemaju novac, potreban je akcenat na unutrašnju potrošnju. I tu se ispostavio neprijatan detalj. Sve ove godine Nijemci su vrlo dobro štedjeli, a nisu investirali unutar zemlje i nisu radili na uvećanju potrošnje.

Tako podaci pokazuju da su građani Njemačke prošle godine uštedjeli rekordnih 220 milijardi evra, čime je ukupna ušteđevina Nijemaca dostigla sumu od 4.880 milijardi evra. U prosjeku svaki građanin Njemačke ima ušteđenih 59.900 evra, a prosječno Nijemci štede 11,3 odsto primanja.
Sve više bankrota, svako šesto dijete siromašno
Da njemačko „privredno čudo” nije svemoguće dokazuje i to što je prošle godine zabilježen rekordan broj ličnih bankrota – čak 105.000, dok se očekuje da ove godine 120.000 stanovnika Njemačke neće biti u stanju da otplati dugove. Istovremeno, u jednoj od najbogatijih zemalja Evrope svako šesto dijete suočeno je sa siromaštvom, proizilazi iz izvještaja Saveznog zavoda za statistiku. B92