BANJALUKA, BRISEL – Prije integracije zapadnog Balkana u Evropsku uniju, taj politički blok očekuje da se region prvo ekonomski integriše.
Naime, kako je “Nezavisnim” rečeno u nezvaničnim razgovorima sa dobro upućenim diplomatama u proces evropskog proširenja, EU iskreno smatra da je u najvećem interesu Evrope da zapadni Balkan bude sastavni dio EU, ali istovremeno ne krije skepsu i zabrinutost da li bi tim potezom, čak i nakon završetka formalnih pregovora o članstvu, u EU unio nestabilnost zbog visoke korupcije i slabo razvijenih institucija.
Uostalom, o ovom su nakon završetka balkanskog samita u Parizu pisali i njemački mediji, ističući da je ekonomsko integrisanje zemalja zapadnog Balkana prije formalnog pristupa EU i logičan i pametan potez, jer donosi veće garancije za stabilnost.
Sagovornik „Nezavisnih“ je naveo i da je jedan od apsurda činjenica da je tokom pregovora zemlja kandidat pod velikom prismotrom Evropske komisije i Savjeta EU, ali da momentom pristupanja ona postaje ravnopravna članica i EU više nema instrumente kojima bi mogla “pritisnuti” sprovođenje reformi koje nisu ranije označene na pravi način.
Podsjeća da su sve ove zemlje imale nametnuti monitoring u određenim oblastima koji je pomogao da se određene nepravilnosti uklone, ali ukazuju da se status samim primanjem zemlje toliko značajno mijenja, da više ne postoji mogućnost direktnog upliva u aktivnosti koje se odvijaju u samoj zemlji.
Osim toga, sagovornik ovog lista navodi da bi takva vrsta pritiska na zemlju koja je ušla u EU nedovoljno pripremljena pojačala imidž Evropske komisije kao “nedemokratskog tiranina” koji nameće svoje odluke i rješenja bez demokratske legitimacije, što se svakako želi izbjeći.
“Ukoliko bi zemlje zapadnog Balkana prvo postigle zavidan nivo ekonomske saradnje kroz trgovinu, industriju, razvoj međugranične infrastrukture i međugraničnih projekata, vjerujemo da bi bile puno spremnije da prezumu svoje obaveze kada postanu članice”, navodi sagovornik “Nezavisnih”.
Svetlana Cenić, ekonomski analitičar, ističe da se ona već godinama iskreno i zdušno zalaže da se region zapadnog Balkana prvo ekonomski integriše, pa tek onda bude primljen u EU.
Ona upozorava da je to posebno bitno u sadašnjoj situaciji kada, kako ističe, poslije izlaska Velike Britanije iz EU želja u zemljama članicama za proširenjem dodatno slabi. Cenićeva smatra da je berlinski proces pozitivan za BiH i za cijeli region, ali strahuje da bi BiH, sa sadašnjom nepripremljenosti za razvojne i infrastrukturne projekte koje EU nudi našem regionu, ponuđenu priliku mogla ispustiti.
“Mi u BiH očekujemo da nam Evropa samo da pare i da ne pita ni za uslove ni za projekte. Naša politička elita se stalno koristi tim manipulacijama i govori da ako ne bude para onda će ovdje da izbiju nemiri, a to onda može da znači rat itd. To se stalno ponavlja i odavno je postalo degutantno”, rekla je ona.
Prema njenim riječima, najvažnija stvar koju Evropa može da učini za BiH jeste da bude principijelna i da ni po koju cijenu ne odustaje od standarda koje treba ispuniti.