Budžetski deficit 2009. SAD raste na rekordan iznos

30.07.2008. / 7:45

VAŠINGTON, Budžetski deficit Sjedinjenih Američkih Država (SAD) će u fiskalnoj 2009. porasti na novi rekord od gotovo 490 milijardi dolara, saopštila je sinoć Bijela kuća, navodeći kao glavni razlog usporavanje rasta američke privrede.
  Iznos od 482 milijarde dolara, koliko se predviđa da će budžetski deficit iznositi u sljedećoj fiskalnoj godini, koja počinje oktobra 2008., znatno je veći od februarske prognoze predsjednika SAD Džordža Buša od 407 milijardi dolara, prenjele su svetske agencije.
  Američka vlada predviđa da će u fiskalnoj 2008. godini, koja je počela oktobra 2007., biti zabilježen deficit od 389 milijardi dolara, što je manje u odnosu na raniju prognozu od 410 milijardi dolara.
  Iako je ukupan deficit predviđen za 2009. rekordan, on predstavlja 3,3 odsto američkog bruto domaćeg proizvoda (BDP), što je, ipak, znatno niže od deficita koji je dostigao šest odsto BDP-a u 1983., a  manje od rekorda Buševe administracije iz 2004. kada je deficit iznosio 413 milijardi dolara, ili 3,6 odsto BDP-a, pokazuju podaci Odeljenja Bijele kuće za upravljanje i budžet.
  Portparol Bijele kuće Dejna Perino je objasnila da je rastući deficit neophodan za podsticanje američkog privrednog rasta, koji je u prvom tromjesečju 2008. usporio na jedan odsto.
  Američka vlada, međutim, u fiskalnoj 2009. godini računa na oživljavanje privrednog rasta koji bi, kako prognoziraju, trebalo da dostigne 2,9 odsto, posle ovogodišnjeg usporavanja na 2,1 procenat. Još je u februaru Bušova administracija predviđala ekonomski rast SAD u 2008. godini od 2,7 odsto.
  U jučerašnjim komentarima na najavljeni rekordni američki budžetski deficit, analitičari ukazuju da će se sa tim problemom odmah suočiti budući predsjednik SAD, koji će biti izabran u novembru ove godine.
  To će, ukazuju oni, značajno iskomplikovati mogućnosti budućeg prvog čovjeka SAD, bez obzira ko to bude, u vezi sa davanjem raznih poreskih olakšica, ili povećanja izdvajanja za školstvo, zdravstvo i riješavanje socijalnih problema, za šta se zalažu oba predsjednička kandidata, i demokrata Barak Obama (Barack) i republikanac Džon Mekejn (John McCain).
  Kada je Buš prvi put stupao na predsjedničku dužnost 2001. godine, imao je na raspolaganju budžetski suficit od čak 128 milijardi dolara, koji je, međutim, vrlo brzo postao deficit zbog posljedica 11. septembra 2001., kao i zbog početka rata u Avganistanu i Iraku, podsjećaju agencije.
  Prognoze su da bi stopa nezaposlenosti u SAD dogodine trebalo da poraste na 5,6 procenata, sa 5,3 odsto nezaposlenih u 2008., a do smanjenja broja ljudi bez posla trebalo bi da počne tek u 2010. godini.
  Prema prognozama Bijele kuće, inflacija u toj zemlji trebalo bi da ostane pod kontrolom, kako bi se tempo rasta cijena u ovoj i narednoj godini postepeno snižavao ka dva odsto.
  Na saopštenje američke administracije o rekordnom budžetskom deficitu, odmah su  reagovale tamošnje berze, tako da je vrednost evropske valute porasla u odnosu na dolar na 1,5732 sa 1,5678 dolara od petka, 25. jula.
  Jučerašnje trgovanje akcijama na njujorškom Vol Stritu (Wall Street) počelo je značajnim padom, upravo zbog ovih prognoza i bojazni od daljih posledica krize na američkom tržištu nekretnina i krize hipotekarnih kredita.
  Zbog toga su na dole krenule akcije, prije svih, finansijskih institucija, čemu su doprinjeli i značajni gubici banaka “Meril Linč” (Merrill Lynć), “Siti grup” (Citigroup)i “Leman Braders” (Lehman Brothers).