Autogiganti dobili pomoć, na redu su bolne reforme

21.12.2008. / 6:57

VAŠINGTON,  Američki proizvođači autombila će sada, nakon što im je vlada obećala odobravanje brze finansijske pomoći u vidu zajma vrijednog ukupno 17,4 milijarde dolara, morati da u kratkom roku obave bolne reforme, naglašava se  u agencijskim izvještajima iz Vašingtona.
 Vladina pomoć, koja će biti data iz ranije odobrenog fonda za spas kolapasnih finansijskih organizacija, biće dodjeljena uz uslov da tri autogiganta  iz Deotroita najdalje do kraja marta iduće godine naprave prihvatljive programe za izlazak iz krize, a ukoliko do tog roka to ne učine prijeti im bankrot, prenosi agencija Blumberg.
 Višenedjeljno licitiranje da li će odlazeća američka administracija odobriti kreditnu podršku posrnuloj detroitskoj “trojci” (“Dženeral motors” – GM , “Ford” i “Krajsler”), prekinuto je, inače,  saopštenjem predsjednika Džordža Buša, u kome se jasno navodi da propast automobilske industrije nije u interesu SAD.
 Buš je istakao u saopštenju za javnost da bi se dalje okljevanje u ukazivanju pomoći posrnuloj domaćoj autoindustrije, a u toku velike finansijske krize, moglo shvatiti kao “izuzetno neodgovorno ponašnje”.
 “Autoindustrija i sindikati moraju shvatiti da je u pitanju veliki ulog i usvojiti teške odluke neophodne za sprovođenje reformi”, ukazao je Buš.
 Novoizabrani američki predsjednik Barak Obama je izjavio, komentarisući odluku Bušove administracije, da je to bio “neohodan korak” da bi se izbegao kolaps domaće autoindustrije i spriječile štetne posljedice po američku ekonomiju, kao i zaposlene u drugim privrednim djelatnostima.
 Obama je ranije više puta izjavljivao da se zalaže za obiman program pomoći domaćoj automobilskoj industriji, ali uz obavezu da se ta industrijska grupacija temeljito reformiše i orjentiše, prije svega, na proizvodnju ekološki čistijih vozila.
 Predstavnici tri autokompanije su ranije ovog mjeseca upozorili, govoreći u američkom Kongresu, da bi širom SAD, ukoliko njihove fabrike propadnu, bez posla iduće godine ostalo više od dva miliona ljudi.
 Od ukupno predviđenog zajma GM bi trebalo da dobije 9,4 milijarde dolara, a “Krajsler” četiri milijarde, s tim da ta sredstva budu dostupna već u toku decembra i da se korišćenje kredita protegne i na januar.
 Ostale četiri milijarde iz predviđenog paketa finansijske pomoći trebalo bi ugroženi proizvođači automobila da dobiju kasnije – u februaru.
 Kompanija “Ford” je saopštila da neće koristiti sredstva zajma koji će biti dodeljan u toku ovog i narednog mjeseca, ali je stavila do znanja da je zainteresovana za dobijanje pomoći kada se bude raspodeljivao preostali dio kredita, u vrijednosti četiri milijarde dolara.
 Predstavnici GM su izjavili, komentarišući vladinu odluku o dodjeli spasonosnog zajma, da će se na taj način “sačuvati mnoga radna mjesta i omogućiti rad mnogih dobavljača, prodavaca vozila i malih biznismena u cijeloj autoindustriji SAD”.
 Podršku potezu Bušove administracije dali su i čelnici “Krajslera”, dok su predstavnici Ujedinjenog sindikata u američkoj autoindustriji stavili do znanja da će pokušati da izmjene “ne-fer” uslove koji se nameću zaposlenima kao uslov da njihove kompanije dobiju vladinu pomoć.
 “Mi ćemo raditi sa Obaminom administracijom i sa novim (sastavom) Kongresa da bi osigurali da se ne-fer uslovi promene”, izjavio je vođa sindikata radnika američke autoindustrije Ron Getelfinger.
 Među kritičarima odluke da se posrnuli autogiganti spašavaju zajmovima iz federalne kase najglasniji je američki senator Džad Greg. On je ocijenio da je taj vladin zajam  “nespojiv” sa korišćenjem sredstava iz ranije odobrenog fonda za spašavanje finansijskih kompanija.
 Greg smatra da  pomoć automobilskoj industriji može poslužiti kao primjer sljedećoj američkoj administraciji da proširi vladinu kontrolu i na brojne druge “specifične” domaće industrije, koristeći kao izgovor tekuće ekonomske teškoće.